Көлгән сабыйны күреп, елмаймыйча калган кеше бармы икән? Алар соры көннәрне бизиләр, балаларның бөтен дөньяга исләре китеп караулары безне дә сабый чагыбызга алып кайта. Аларның уеннарына кушылса, алтмыш яшьлек кеше дә үзен алты яшьлек дип хис итәчәк. Балдан татлы багалмалар турындагы иң кызыклы мәгълүмат белән танышасыгыз киләме? Сезнең өчен шундый 28 фактны бергә тупладык.
- Чит ил медицина тәҗрибәләре әни белән бала арасында тылсымлы бәйләнеш барлыгын исбатлый. Әгәр әни кеше авырса яки аның берәр органы авырта башласа, карындагы бала әнисенә кирәкле күзәнәкләрне җибәрә. Шул рәвешле зарарланган орган терелә.
- 1920 нче елларда Америкада сәер җайланма уйлап чыгаралар: күпкатлы йортларда балалар өчен читлекләр элеп куялар. Шулай итеп балаларның урамда һава сулап керүләре әлеге җайланма ярдәмендә хәл ителә.Бразилиядә әниләр, үзләре имезә алмаган очракта, баланы ана сөте белән туендыру үзәгенә мөрәҗәгать итә ала.
- Яңа туган балада тәм тою рецепторлары олы кешенекенә караганда өч тапкыр күбрәк.
- 2013 нче елгы тикшеренүләр күрсәткәнчә, баланы күкрәк сөте белән имезү хатын-кызларда Альцгеймер чире барлыкка килүне 22%ка киметә.
- Невролог-табиблар нарасыйлар берничә ел төш күрми, дип исәпли.
- 1985 нче елга кадәр табиблар балаларны авырту сизми дип уйлаганнар, шуңа тарихта сабыйлар өчен анестезиясез үткәрелгән операцияләр дә бар.
- Иң кечкенә профессиональ футболист дип 20 айлык Бельгия командасы уенчысы санала.
- Балаларның тәнендә, зур кешенекенә караганда, сөякләр саны 60ка күбрәк.
- Яңа туган баланың организмында хәрәкәт итүче кан бер чынаякка сыярлык дәрәҗәдә аз.
- Туганнан алып “олы тормыш тәртипләре”нә өйрәткәнче бер балага якынча 8 мең аслык (подгузник) кирәк.
- Туган вакытта бала организмында бер бактерия дә булмый.
- Яшь ата-аналарга баланың беренче ике елында якынча 4380 сәгать сәламәт йокы вакыты җитеп бетми. Бу сәгатьләрне бергә кушсаң, якынча 6 ай килеп чыга.
- Галимнәр фикеренчә, бала беренче айларында дөньяны аклы-каралы гына күрә дип саный.
- АКШтагы Мичиган штатындагы бер ананың балалары 08.08.2008, 09.09.2009 һәм 10.10.2010да туа.
- Беренче дүрт ай вакытында бала тоз тәмен тоймый. Галимнәр моны бөерләр үсешендәге тоткарлык белән аңлаталар, бу яшьтә әле алар натрийны кабул итәргә өйрәнәләр генә.
- Җир шарында һәр өч секунд саен бала туа.
- Иртәрәк туган балалар турында төрле фикерләр йөри: аларның җитлегүе озаграк бара, сәламәтлеге начаррак була, диләр. Ләкин шундый кешеләр арасында Чарльз Дарвин, Исаак Ньютон, Наполеон Бонапарт, Марк Твен, Альберт Эйнштейн, Жан-Жак Руссо, Уинстон Черчилль, Пабло Пикассо, Огюст Ренуар һәм Иоганн Гете бар, ә алар кешелек тарихында тирән эз калдырган шәхесләр.
- Тарихка 69 бала тапкан хатын-кыз билгеле. Ул 1725 нче елдан 1765 кә кадәр 16 пар игезәк, 7 пар өчигезәк, 4 пар дүртигезәк таба.
- 1978 нче елда Антарктика территориясендә беренче бала туа. Аның исеме: Эмилио Маркос Пальма.
- Фән кешеләре арасында “юк” дигәнне аңлата торган баш селкүнең балалардан килә, дигән фикер яши. Янәсе, баланың теләмәгән ризыгыннан башын боруы зурларда да шул ук мәгънәне йөртә башлаган.
- Туганда баланың тез капкачлары булмый. Аның формалашуы алтынчы аенда гына тәмамлана.
- Яңа туган баланың тоту көче шул дәрәҗәдә көчле ки, алар хәтта тән авырлыгын күтәреп тора алалар.
- Туган вакытта баланың йөрәк тибеше минутына 180, берничә сәгатьтән 140ка төшә, бер яшендә 115не тәшкил итә. Зур кешенең тыныч вакыттагы халәтендә әлеге саннар 70-80 тирәсе.
- Яңа туган вакытта баланың күрү сәләте бик түбән була. Алар 20-35 см ераклыктагы әйберләре генә күрәләр. Шулай ук балаларда төсләрне аеру белән дә проблемалар килеп чыгарга мөмкин.
- Нарасыйларның сулышлары яңа туган вакытта минутына 40 булса, зур кешеләрнең 12-20не тәшкил итә.
- Балаларда икенче, чит телне өйрәнү сәләте зур үсеш алган. Танылган «Newsweek» нәшрияты белдерүенчә, “10 яшенә кадәр бер генә телне өйрәнгән бала икенче телдә туган телендә сөйләшкән кебек сөйләшә алмаячак.”
- Статистика буенча, яңа туган 100 кыз балага якынча 105 малай туры килә.
Чыганак: Җайдак